Znikające figurki świętych na terenie Gminy Chorkówka
Od pewnego czasu mieszkańcy Gminy Chorkówka zaczęli zauważać tajemnicze zniknięcia figurek świętych z przydrożnych kapliczek. Te niewielkie miejsca kultu, od wieków stanowiące symbol lokalnej tradycji i duchowości, nagle zaczęły tracić swoje centralne elementy.
Okazuje się jednak, że za tym zagadkowym zjawiskiem nie stoją złodzieje, lecz... osoby zajmujące się renowacją figur przydrożnych! W ramach realizowanego na terenie gminy projektu „Renowacja kapliczek i figur przydrożnych”, prowadzonego dzięki Rządowemu Programowi Odbudowy Zabytków, lokalne kapliczki poddawane są gruntownej renowacji.
Projekt, na który przyznano dofinansowanie w wysokości 149 352 zł (Polski Ład), a całkowita jego wartość wynosi 152 400 zł, zakłada zabezpieczenie i odnowienie tych cennych elementów dziedzictwa kulturowego. Figurki, które na pierwszy rzut oka mogłyby wydawać się zaginione, są w rzeczywistości starannie demontowane i przewożone do specjalistycznych pracowni. Tam, pod okiem ekspertów, przechodzą kompleksową renowację, by wkrótce powrócić na swoje miejsca w odnowionych kapliczkach.
Celem tych działań jest nie tylko ochrona materialnego dziedzictwa, ale także zachowanie kulturowej tożsamości regionu. Kapliczki i ich figurki od lat były świadkami lokalnych wydarzeń, miejscami modlitw i refleksji. Renowacja tych obiektów to także inwestycja w przyszłość – po zakończeniu prac będą one mogły cieszyć oczy kolejnych pokoleń.
Warto więc śledzić rozwój prac renowacyjnych i czekać na moment, gdy odnowione kapliczki znów będą zdobić krajobraz gminy, przypominając o duchowej i historycznej więzi lokalnej społeczności.
Projektem objęto: kapliczkę w Bóbrce, która datowana jest na 1840 r. Kapliczka prezentuje typ słupowy, o mocno przysadzistych proporcjach. Założona jest na rzucie kwadratu, przykryta dachem czterospadowym, zwieńczonym metalowym krzyżem, z monogramem IHS w formie glorii na przecięciu ramion. W niej znajdują się dwie wnęki. Centralna ma kształt wydłużonego prostokąta, zamkniętego od góry odcinkowo. Ujmuje ją drewniana rama z przeszklonymi drzwiczkami. Powyżej znajduje się mniejsza wnęka, także w kształcie wydłużonego prostokąta. Wewnątrz centralnej wnęki eksponowana jest rzeźba ludowa z przedstawieniem Matki Bożej Niepokalanie Poczętej, tzw. Immaculata. Postać ukazana jest w pozycji stojącej, z rękoma złożonymi na piersi. Odziana jest w białą suknię z welonem oraz błękitny płaszcz.
Dwie kapliczki w Świerzowej Polskiej. Jedna usytuowana przy ul. Kmiecie. Kapliczka swą historią sięga końca XIX wieku, kiedy to została wybudowana w formie brogowej. Przyjmuje się, że kapliczkę wzniesiono w pobliżu zburzonej wówczas kaplicy dworskiej, z której przeniesiono figurę św. Jana Nepomucena. Zgodnie z lokalną tradycją figura ta może posiadać XVII-wieczną metrykę. Jednakże trudno to obecnie potwierdzić, biorąc pod uwagę późniejsze nawarstwienia ją pokrywające, które doprowadziły do zatarcia pierwotnej formy rzeźbiarskiej.
Druga kapliczka znajdująca się przy ul. Podskale. Obiekt stanowi kompilację postumentu typu cippus oraz trójwymiarowej rzeźby. W dolnej części znajduje się dwustopniowa podstawa dźwigająca całość, powyżej niski cokół z profilowanym gzymsem, na którym ustawiony jest prostopadłościenny postument. W jego ścianie frontowej znajduje się płycina o uskokowo ściętych górnych narożach, wypełniona od góry krzyżem otoczony, wieńcem liściastym i napisem fundacyjnym: „NA CZEŚĆ / STANISŁAWA KIEŁTYKI / KTÓRY ZGINĄŁ NA WOJNIE W 1915 / FUNDATOROWIE / KONSTANTY I KATARZYNA / KIEŁTYKOWIE / R. 1927”. Postument wieńczy wydatny gzyms profilowany, dźwigający trójwymiarową figurę Matki Bożej z Dzieciątkiem.
Czwarta kapliczka znajduje się w Żeglcach. Historia związana z jej powstaniem nie jest do końca znana. Z tabliczki umieszczonej w ścianie frontowej można dowiedzieć się, iż powstała w 1814 roku. Kapliczka jest murowana i tynkowana. Prezentuje typ słupowy. Założona została na rzucie kwadratu i posiada dwie kondygnacje z głębokimi wnękami, w których znajdują się figury św. Floriana (górna kondygnacja) i św. Jana Nepomucena (dolna kondygnacja), zakończone ścianami szczytowymi. Kapliczka prezentuje się monumentalnie na tle innych tego typu obiektów zachowanych w regionie. Posiada także interesującą formę, odstającą od takich kapliczek na najbliższym terenie. Zabytek do chwili obecnej zachowuje swój oryginalny wyraz artystyczny.
